عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

ماه مبارک رمضان ماه آزادی است

آيت الله جوادی آملی: فقهاي بزرگ گفته‌اند که در فضيلت روزه همين بس که انسان شبيه فرشته مي‌شود.

به گزارش پایگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت به نقل از اسراء نیوز، آيت الله جوادی آملی در جلسه درس اخلاق هفتگی خود اظهار داشت: دلیل نامگذاری ماه شعبان از سوی ذات اقدس الهي به دلیل شعبه شعبه بودن رحمت‌هاي الهي است؛ گاهي پيامبر خود را به نام شعيب معرفي مي‌کند چراکه شعبه‌هاي گوناگون رحمت الهي به وسيله اين پيامبر به جامعه منتقل مي‌شود.

وي بابيان اين كه وجود مبارک پيامبر براي ما طريقِ «مهيع» است و اگر همه جهانيان بخواهند راه آن حضرت را طي کنند، هيچ تزاحمي نيست، ابرازداشت: راه پیامبر راه رحمت، عقل و عدل است. اگر همه عاقل و عادل باشند راه عقل بي‌زحمت است و راه عدل بي‌تصادف است؛ انسان عاقلِ عادل نه بيراهه مي‌رود و نه راه کسي را مي‌بندد؛ اگر همه بخواهند اين مسير را طي کنند، طريقي مي‌شود که مستقيماً به سعادت مي‌رسد و اين خاصيّت ماه پر برکت شعبان است.

ایشان با اشاره به خطبه حضرت رسول در آخرین روزهای ماه مبارک شعبان كه فرمودند: «قَدْ أَقْبَلَ‌ إِلَيْکُمْ‌ شَهْرُ اللَّهِ» و «قَدْ أَظَلَّکُمْ‌ شَهْر»، گفت: گاهي تعبير روايت اين است که ماه پربرکت رمضان روي سر شما سايه انداخت و شما زير سايه ماه مبارک رمضان هستيد و گاهي تعبير روايت اين است که ماه مبارک رمضان به طرف شما رو کرد و شما هم استقبال کنيد؛ اين‌چنين نيست که ما به طرف ماه مبارک رمضان برويم، بلکه اين گردش روزگار است که بالأخره ماه مبارک رمضان را به ما مي‌رساند.

آیت الله جوادی آملی در ادامه بیان داشت: در اين ماه برکات الهي فراوان است و طلبکاران، فرشتگان الهي هستند که به دستور ذات اقدس الهي کار مي‌کنند، اين فرشتگان که مأموران الهي‌ می باشند و خود ذات اقدس الهي که طلبکار اصلي است، آمادگي خودشان را اعلام کردند و خيلي از شماها بدهکاريد و خيلي از شما گِرو داديد، بياييد فکّ رهن کنيد.

ایشان در تبیین مفهوم تعبیر فک رهن در کلام رسول خدا (ص) گفت: در جريان اخلاق و حقوق ديني، اگر کسي «حقّ الله» به عهده اوست، گناه و معصيتي کرده است، اين شخص بدهکار است و هر بدهکاري بايد گِرو بسپارد و گِرو در برابر خداي سبحان، زمين و مکان و خانه و فرش نيست بلکه خود انسان را گِرو مي‌گيرند؛ وقتي خود انسان گِرو شد قدرت حرکت ندارد. اينکه مي‌بينيد بعضي‌ها مي‌گويند ما هر چه مي‌خواهيم چشم، زبان و دست خود را کنترل کنيم؛ اين بيچاره‌ها درست مي‌گويند، چون بسته هستند.

وي با اشاره به روایتی از اميرالمؤمنين(سلام الله عليه) كه مرحوم صدوق نقل مي‌کند که کسي آمده حضور مبارک اميرالمؤمنين(سلام الله عليه) عرض کرد من هر چه مي‌خواهم براي ادای نماز شب موفق شوم نمي‌شود، فرمود: «قَدْ قَيَّدَتْکَ‌ ذُنُوبُکَ»؛ آن گناهانِ روز دست و بال تو را بست، روز راحت باشي شب آزاد هستي، اظهارداشت: انساني که گِرو است دلش مي‌خواهد کار انجام دهد، ولي مقدورش نيست، مثل کسي که گِرو دارد و بدهکار است؛ خانه‌ خود را در اختيار «مرتهن» قرار داد و مي‌خواهد خانه خود را بفروشد ولي نمي‌تواند، چون در گِرو است.

ايشان افزود: بيان نوراني حضرت در آخرين جمعه ماه پربرکت شعبان اين است که «إِنَّ أَنْفُسَکُمْ‌ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ»، اين «رهين» فعيل به معنای مفعول است؛ «رهين» يعني «مرهون» و فرمود جانتان در گِرو کارهاي قبلي شماست.

وي بابيان اين كه بر اين اساس، توبه فکّ رهن است («فَکُفُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ»)، ابرازداشت: توبه هم به اين است که بگوييد خدايا من آمدم؛ حقيقت توبه آن اراده خلل‌ناپذير است.

آیت الله جوادی آملی ماه رمضان را ماه آزادی از قیود نفسانی خواند و گفت: يکي از بهترين نعمت‌ها، نعمت آزادي است و اين ماه، ماه آزادي مي‌باشد. اين بهترين راه است که فَکّ رهن شده باشد.

ایشان در پایان به لذت مومن در هنگام افطار اشاره و خاطر نشان كردند: موقع افطار در روايات دارد که روزه‌دار در دو حال خوشحال است: يکي «عِنْدَ إِفْطَارِهِ» و يکي هم «عِنْدَ لِقَاءِ اللَّهِ»؛ آن لذّتي که در حال افطار داريد هرگز در طول سال در هنگام ناهار نداريد.

وي افزود: فقهاي بزرگ گفته‌اند که در فضيلت روزه همين بس که انسان شبيه فرشته مي‌شود، بنايراين روح ما به سلسله امور ديگري علاقه‌مند مي‌گردد.