عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

ضرورت شکل گیری فلسفه نو اسلامی

مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم، گفت: به نظر می‌آید با توجه به کارهای علمی بزرگانی که پس از صدرا انجام داده‌اند، زمینه تغییر و آماده کردن سیستم جدید فراهم شده است.

به گزارش پایگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت، میزگرد علمی با عنوان «فلسفه نوین اسلامی» با حضور آیت‌الله فیاضی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم، دکتر عبودیت، استاد فلسفه و حجت الاسلام و المسلمین پارسانیا، استاد حوزه علمیه قم در نخستین همایش بزرگداشت حکمت و حکمای خراسان، برگزار شد.

آیت‌الله فیاضی در این میزگرد گفت: براساس تصورات بنده زمان آن فرا رسیده است که فلسفه نوین اسلامی شکل گیرد، چرا که امتیازات حوزه های علمیه در این بوده که طلبه با پرسش سؤال و وادار کردن استاد به تأمل بیشتر تربیت شده است. بنابراین یکی از برکاتی که به یک عالم عنایت می‌شود، شاگردانی این چنینی داشتن است.

وی در ادامه بیان داشت: با مطالعه تاریخ فلسفه ملاحظه می‌کنیم که آخوند، حکمت ابن سینا را بسط داده، لذا این جریان باید تکرار شود و زمینه های تکرار این جریان با عالمان بزرگی که پس از مرحوم آخوند آمده اند و آثار آنان در اختیار ما می باشد، فراهم شده است.

آیت‌الله فیاضی خاطرنشان کرد: با توجه به کارهای علمی بزرگانی که پس از صدرا انجام داده‌اند به نظر می‌آید زمینه این تغییر و آماده کردن سیستم جدید فراهم شده است.

این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم سپس نتیجه گرفت: اگر ما از زحمات حکیمانی که بعد از مرحوم آخوند در نقل، تعمیق و تحلیل حکمت متعالیه تحمل کرده اند به درستی بهره برداری کنیم، به نظر می‌آید جای ارایه سیستم جدید فلسفی و حکمت متعالیه نوین خالی است.

جایگاه فلسفه در حوزه های علمیه

دکتر عبودیت نیز در این میزگرد گفت: در فلسفه ملاصدرا قبض و بسط‌هایی وجود دارد، لذا در برخی محتوا ها مطالبی را ارایه کرده و برخی دیگر را قبض نموده است؛ این مسأله نشان دهنده آن است که استعداد تغییر و بحث در فلسفه صدرا وجود دارد.

وی با بیان این که امروز سؤالاتی که در علم مطرح می‌شود باید توسط فیلسوف پاسخ داده شود، یادآور شد: برای شکل گیری فلسفه نوین اسلامی باید به فضای موجود حوزه های علمیه توجه داشته باشیم؛ متأسفانه امروز فلسفه در حوزه های علمیه رو به ضعف است.

این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: وضع به گونه ای است که فلسفه تنها با ارایه چند واحد درسی در مراکز علمی مورد توجه قرار می‌گیرد؛ در حالی که در گذشته سالیان بسیاری برای خواندن فلسفه گذرانده می‌شده است.

وی سپس بیان داشت: زمان اقتضای شکل گیری فلسفه نوین را دارد، اما بعید است کسانی پیدا شوند که قوت انجام این کار را داشته باشند.

ضرورت استخراج ادبیات نو فلسفی

حجت الاسلام و المسلمین پارسانیا در ادامه گفت: تشیع در عرصه های متعدد اعتقادی در سیر تاریخی تفکری فعال داشته و این سبب تأثیرگذار بر سایر اندیشه‌ها ـ در طول تاریخ ـ بوده است.

وی با بیان این که حکمت صدرایی تا دوران قاجار ادامه پیدا کرده است، افزود: حکمت صدرایی تا دهه پنجاه در ایران فعال بوده و حیات و تداوم آن در جهان امروز مختص به گفت و گو های درون مباحث تاریخی ما نیست؛ چرا که مباحث جدی نظام دانایی و آگاهی ما در کنار جریان های فکری و معرفتی دیگر قرار گرفته است.

وی با اشاره به این که امروز فلسفه اسلام در تقابل با فلسفه مدرن(غربی) است، بیان داشت: امروز نیازمند حکمت صدرایی هستم تا با جهانی گفت وگو کنیم که بی توجه به مباحث آسمانی است لذا باید ادبیات متناسب به این تفکر استخراج شود و زبان بیان آن شکل گیرد.